Problemen met draagvlak voor warmtenetten in Nederland

Gepubliceerd op 29/10/2024 03:00 in Binnenland

Het kabinet worstelt met de vraag hoe ze mensen kunnen overtuigen om zich aan te sluiten op een warmtenet. Het doel is om tot 2030 een half miljoen huishoudens aan te sluiten op stadsverwarming, om zo minder afhankelijk te zijn van gas. Echter, onzekerheid over de toekomstige kosten weerhoudt veel bewoners.

Op dit moment zijn er een half miljoen huishoudens in Nederland met stadsverwarming. Het kabinet wil dit aantal verdubbelen tegen 2030 en streven naar één op de drie huizen en gebouwen die aangesloten zijn op een warmtenet in 2050. De veertig grootste gemeenten hebben al een warmtebedrijf opgericht of zijn dat van plan.

Het draagvlak onder huiseigenaren voor stadswarmte is echter onzeker. De kosten voor stadswarmte kunnen sterk variëren per wijk, wat bijdraagt aan de onzekerheid. Het principe is: hoe meer mensen meedoen, hoe lager de kosten, maar als minder mensen meedoen, stijgen de kosten voor gebruikers.

Een nieuwe wet is in de maak om de betaalbaarheid van warmtenetten te garanderen. Deze wet zal onder andere regelen dat gemeenten wijken kunnen aanwijzen waar gasleidingen moeten verdwijnen ten gunste van een warmtenet. Bewoners die geen stadswarmte willen, zullen dan zelf een duurzaam alternatief moeten vinden.

Experts hebben Kamerleden bijgepraat over de knelpunten rondom warmtenetten en het vraagstuk van betaalbaarheid blijft centraal staan. De huidige wet koppelt de prijs van warmte aan de gasprijs, wat heeft geleid tot sterk stijgende rekeningen voor warmteklanten. Overstappen is vaak niet mogelijk, omdat warmtenetten afhankelijk zijn van één bron voor warmte.

Ondanks dat onafhankelijk onderzoek aantoont dat warmtenetten uiteindelijk goedkoper zijn voor de maatschappij dan warmte via een warmtepomp, blijkt een warmtepomp toch goedkoper te zijn voor individuele huishoudens. De vrees bestaat dat rijkere huishoudens zelf een warmtepomp zullen aanschaffen, terwijl mensen met een lager inkomen aangewezen zijn op een warmtenet, dat duurder wordt naarmate er minder mensen op aansluiten.

Klimaatminister Sophie Hermans overweegt een prijsplafond voor warmtenetten, maar heeft geen budget hiervoor. Extra maatregelen zullen naar verwachting in de eerste helft van het komende jaar duidelijk worden gemaakt door Den Haag.