Onderzoek toont aan: Dertig Nederlandse podcasts verspreiden medische misinformatie en complottheorieën

Gepubliceerd op 02/11/2024 13:00 in Binnenland

Uit een onderzoek van journalistiek platform Pointer (KRO-NCRV) blijkt dat zeker dertig Nederlandse podcasts regelmatig medische misinformatie en complottheorieën verspreiden. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere de racistische omvolkingstheorie, hiv in coronavaccins en het drinken van kinderbloed door een elite.

Een derde van deze podcasts stonden zelfs in de Nederlandse podcasthitlijsten, ondanks dat het verspreiden van misinformatie en complottheorieën in strijd is met de richtlijnen van platforms zoals Spotify, Apple Podcast en YouTube. Toch zijn de podcasts vaak nog steeds te beluisteren op deze platforms.

Enkele van de betreffende podcasts zijn bijvoorbeeld The Great Cosmic Show, De Nieuwe Wereld en Café Weltschmerz. Deze podcasts vallen volgens Pointer onder de noemer 'anti-mainstream media', maar ook podcasts over spiritualiteit en zelfontwikkeling zoals Kukuru van Giel Beelen en Radio Gletsjer worden genoemd.

Het onderzoek werd uitgevoerd door middel van kunstmatige intelligentie (AI), waarbij 150.000 podcastafleveringen uit 2022 en 2023 werden geanalyseerd op veelvoorkomende termen die wijzen op medische misinformatie en complottheorieën. De makers hebben uiteindelijk 7500 fragmenten zelf verder onderzocht en podcasts waarin drie afzonderlijke afleveringen met misinformatie werden aangetroffen meegeteld.

Een van de voorbeelden die genoemd wordt is The Great Cosmic Show, waarin de term 'vaccinatieschade' wordt besproken zonder bewijs te leveren voor de claims. Het RIVM benadrukt echter dat ernstige bijwerkingen van vaccinaties zeer zeldzaam zijn.

Pointer heeft de resultaten gedeeld met YouTube, Spotify en Apple Podcast. YouTube heeft video's van vier kanalen verwijderd, terwijl Apple en Spotify nog niet hebben gereageerd volgens het onderzoeksprogramma. Het onderzoeksprogramma denkt dat er mogelijk nog meer podcasts zijn die misinformatie verspreiden, omdat er specifiek is gezocht op bepaalde zoekwoorden.