Daling aantal sociaal advocaten bemoeilijkt toegang tot juridische hulp voor burgers

Gepubliceerd op 11/11/2024 09:00 in Binnenland

Uit cijfers van het Kenniscentrum van de Raad voor Rechtsbijstand en de Nederlandse Orde van Advocaten blijkt dat tussen 2019 en 2023 het aantal sociaal advocaten dat mensen bijstond in juridische zaken met betrekking tot uitkeringen en toeslagen aanzienlijk is afgenomen. Het aantal advocaten dat meer dan tien zaken behandelde op het gebied van sociale voorzieningen daalde van 1834 naar 826 (-55 procent), terwijl bij sociale verzekeringen het aantal advocaten afnam van 1470 naar 699 (-52,5 procent).

Ook in andere rechtsgebieden, zoals huurrecht (-67 procent), arbeidsrecht (-55 procent) en familierecht (-26 procent), is een sterke daling van sociaal advocaten te zien. Dit zijn advocaten die minstens tien zaken per jaar behandelen met een vergoeding van de overheid.

De daling van het aantal sociaal advocaten heeft gevolgen voor burgers met een laag inkomen die juridische hulp nodig hebben. Ruim een derde van de Nederlanders heeft op basis van hun inkomen recht op een sociaal advocaat, die deels wordt gefinancierd door de overheid. Op dit moment zijn er in Nederland nog ongeveer 4400 sociaal advocaten actief die tien of meer zaken per jaar behandelen, terwijl dit aantal in 2019 nog boven de 5000 lag. De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) ziet dat rechtzoekenden in sommige regio's nu al in de problemen komen door het tekort aan advocaten.

Volgens Sanne van Oers, sociaal advocaat en algemeen deken bij de NOvA, raken de rechtsgebieden waar de daling het sterkst is, zoals sociaal en huurrecht, direct aan de levensbehoeften en grondrechten van mensen. De lage vergoedingen die sociaal advocaten ontvangen voor hun werk en de toenemende werkdruk spelen een rol bij de afname van het aantal advocaten.

Het Juridisch Loket heeft het afgelopen jaar een kwart meer mensen met een laag inkomen geholpen met juridisch advies dan het jaar ervoor. Dit wijst op een groeiende behoefte aan juridische bijstand bij deze groep. In 10 procent van de gevallen verwijst het loket door naar een sociaal advocaat, maar het wordt steeds lastiger om op tijd een advocaat te vinden voor deze mensen.