Nederlandse rivierendelta steeds kwetsbaarder voor veranderingen

Gepubliceerd op 14/11/2024 12:00 in Binnenland

Uit een onderzoek van de Wageningen Universiteit is gebleken dat de Nederlandse rivierendelta steeds kwetsbaarder wordt voor onomkeerbare veranderingen door menselijk ingrijpen en klimaatverandering. De ruimte van de rivieren in Nederland en buurlanden wordt beperkt en de aanvoer van zand en slib wordt geblokkeerd door dammen. Hevige stormen, regenval en een stijgende zeespiegel dragen bij aan de kwetsbaarheid.

Volgens Delta-professor Ton Hoitink worden wereldwijd rivieren steeds meer onderbroken en ingeperkt, terwijl overstromingen juist essentieel zijn voor zowel rivieren als de omliggende bodem. De wetenschappers hebben vier soorten kantelpunten geïdentificeerd bij rivieren en delta's, zoals een verandering in de loop van een rivier en het verdrinken van kwelders.

In Nederland speelt het 'badkuip-kantelpunt' een risico, waarin de bodem inzakt terwijl de zeespiegel stijgt. Dit fenomeen heeft al effect op Zeeland, waar de bodem inzakt en de dijken steeds hoger moeten worden.

Om deze kantelpunten te voorkomen, pleiten de onderzoekers voor het vinden van natuurlijke oplossingen waarbij rivieren meer ruimte krijgen om hun gang te gaan. Hoitink benadrukt dat er niet langer taboes moeten zijn als het aankomt op waterbeheer en dat er kritisch moet worden gekeken naar bestaande infrastructurele projecten zoals de Afsluitdijk en de Deltawerken.

Het is belangrijk om te leren van andere landen, zoals Bangladesh en Nederland, waar behoefte is aan zowel bescherming tegen overstromingen als ruimte voor natuurlijke processen van rivieren. Het Ruimte voor de Rivier-programma in Nederland wordt gezien als een succesvol voorbeeld van gebieden die af en toe onder water worden gezet om overstromingen te voorkomen.

Het onderzoek benadrukt dat het cruciaal is om meer te leren over de kwetsbaarheid van rivieren en delta's en weloverwogen beslissingen te nemen om zowel mens als natuur te beschermen.