Terugtrekking van de VS uit ICPA verkleint kans op veroordeling Rusland voor inval in Oekraïne

Gepubliceerd op 18/03/2025 22:00 in Buitenland

De Verenigde Staten hebben zich deze week teruggetrokken uit het International Centre for the Prosecution of the Crime of Aggression (ICPA) in Den Haag, waardoor de kans op internationale veroordeling van Rusland voor de inval in Oekraïne kleiner is geworden. Het ICPA is een samenwerkingsverband van officieren van justitie uit zeven landen die onderzoeken of de Russische invasie van Oekraïne in 2022 strafbaar is.

Hoewel de VS geen lid waren van het kernteam, leverden zij wel een officier van justitie die hielp bij het zoeken naar bewijs. Deze officier is nu teruggetrokken. Het onderzoeksteam bestaat nu uit onderzoekers uit Estland, Letland, Litouwen, Polen, Roemenië, Slowakije en Oekraïne.

Marieke de Hoon, internationaal strafrecht docent aan de Universiteit van Amsterdam, noemt de terugtrekking van de VS een zorgelijke ontwikkeling. President Trump heeft eerder al verklaard dat Oekraïne de oorlog is begonnen, wat internationaal voor grote verontwaardiging zorgde. De Hoon bevestigt dat de VS zich steeds verder lijken terug te trekken van de beschuldiging van Rusland als agressor.

Sinds de tribunalen van Nürnberg en Tokio in de jaren veertig, waar oorlogsmisdadigers werden berecht, is geen enkel land meer veroordeeld voor het aanvallen van andere landen. In 2010 werd het artikel over het misdrijf van agressie nieuw leven ingeblazen door de VN, maar De Hoon vreest dat dit artikel nu "ten dode is opgeschreven".

Het ICPA richt zich op de politieke en militaire leiders die de invasie van Oekraïne hebben bedacht, gepland en uitgevoerd. Gewone soldaten kunnen niet worden aangeklaagd. Daarom ligt de focus voornamelijk op de Russische president Poetin, tegen wie al een arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof loopt voor het deporteren van duizenden Oekraïense kinderen.

Hoewel de Amerikanen niet hebben verklaard waarom ze zich terugtrekken, beschouwt De Hoon dit als een verlies. Ze denkt dat Trump het ICPA de rug toekeert omdat hij zich opstelt als bemiddelaar in de oorlog tussen Rusland en Oekraïne en daarom Rusland niet als agressor wil benoemen.