Oostenrijk: hoofdstad van Russische spionage?

Gepubliceerd op 28/09/2024 10:00 in Buitenland

In Wenen, na de Tweede Wereldoorlog een beruchte zwarte markt, worden nu spionagetours gegeven door Jascha Novak. Hij vertelt studenten over het rijke spionageverleden van de Oostenrijkse hoofdstad, waar zelfs spionnen actief waren om geheime informatie te verzamelen.

Recente inlichtingenbronnen wijzen erop dat Wenen de afgelopen jaren is uitgegroeid tot de "hoofdstad van Russische spionage". Dit heeft zelfs geleid tot het stopzetten van het delen van gevoelige informatie met Oostenrijk door westerse bondgenoten.

Een onthulling dit voorjaar onthulde de diepe infiltratie van de Russen in Oostenrijk. Inlichtingenofficier Egisto Ott werd betrapt op het doorspelen van persoonsgegevens aan Rusland, inclusief die van onderzoeksjournalist Christo Grozev, die Oostenrijk ontvluchtte na een woninginbraak die aan de Russische geheime dienst werd toegeschreven.

Ott bleek ook betrokken te zijn bij een omstreden politie-inval bij de Oostenrijkse inlichtingendienst BVT in 2018, waarbij de dienst deels werd lamgelegd. De verantwoordelijke voor deze inval was Herbert Kickl, destijds minister van Binnenlandse Zaken en momenteel lijsttrekker van de radicaal-rechtse FPÖ.

Hoewel deze onthullingen plaatsvonden, lijkt dit de kiezers niet af te schrikken. De FPÖ, die openlijk de standpunten van Poetin steunt, gaat voorop in de peilingen en kan bij de komende verkiezingen de grootste partij worden.

Oostenrijk heeft van oudsher een speciale relatie met Rusland, waarbij neutraliteit werd afgedwongen na de bevrijding in 1945. Dit heeft ervoor gezorgd dat Oostenrijk geen lid is van de NAVO.

Het beleid ten aanzien van Rusland is opvallend eensgezind in Oostenrijk, waar geen enkele partij pleit voor wapensteun aan Oekraïne. Zelfs bij andere politieke partijen zijn geluiden te horen die Moskou verwelkomt, waarbij kritiek op Russische acties beperkt blijft.

Hoewel de economische belangen groot zijn, is recentelijk een nieuwe veiligheidsstrategie aangenomen waarin Rusland niet langer als "strategische partner" wordt beschouwd, maar als een bedreiging. Dit markeert een verandering na jaren van debat en discussie.

De spionagepraktijken in Oostenrijk worden vaak door de vingers gezien, met spionage die toegestaan is zolang het land niet wordt geschaad. Veel Oostenrijkers lijken niet goed op de hoogte te zijn van de omvang van de spionage in hun land.

Al met al lijkt het spionageschandaal weinig invloed te hebben op de aanstaande verkiezingen, aangezien buitenlands beleid zelden een rol speelt in de campagnes.