Onderzoek naar leveringen van onderdelen aan Rusland voor scheepsbouwproject

Gepubliceerd op 08/12/2024 12:00 in Economie

De onderzoeksredactie van Nieuwsuur heeft de leveringen van duizenden onderdelen aan Rusland voor een scheepsbouwproject onderzocht, ontworpen door Damen Shipyards. Het onderzoek omvatte gesprekken met experts, bedrijven, ambtenaren en advocaten in binnen- en buitenland, waarbij sommige bronnen anoniem wensten te blijven.

Belangrijk in het onderzoek waren databases met Russische douanegegevens, verkregen via Importgenius en Sayari. Deze gegevens bevatten informatie over producten, zoals omschrijving, gewicht, hoeveelheid, prijs en producent. De HS-codes in de gegevens zijn cruciaal en worden wereldwijd gebruikt voor de handel, ook bij het opstellen van sancties door de Europese Unie.

Uit de data bleek dat veel producten voor project 5712 onder het sanctiebepaling Artikel 3 duodecies van Europese verordening 833/2014 vielen, waardoor export ervan naar Rusland niet was toegestaan. Er werden echter uitzonderingen gemaakt voor bepaalde producten en contracten die voor de sancties waren afgesloten.

Het onderzoek omvatte gesprekken met tien tot twintig bedrijven, waarvan de meeste leveranciers van onderdelen voor project 5712. Deze leveranciers beweerden voornamelijk aan Damen te leveren en niet rechtstreeks aan Rusland. Opvallend was dat ondanks de sancties, de producten voor en na de sancties gelijk bleven in de douanedata, maar de verzender veranderde naar bedrijven in Turkije en Hongkong.

Damen Shipyards, centraal in het onderzoek, ontkent elke betrokkenheid bij sanctieomzeiling. Het bedrijf heeft verklaard in 2023 enkele onderdelen voor visserijschepen aan buitenlandse bedrijven te hebben verkocht, zonder verdere details te verstrekken. Damen spande vorig jaar een rechtszaak tegen de Nederlandse Staat aan voor misgelopen inkomsten uit Rusland, maar trok deze recentelijk in zonder verband met het lopende onderzoek.

Het blijft onduidelijk hoe producten ondanks de sancties in Rusland belandden. Bedrijven die niet konden verklaren of herkennen welke producten zij hadden geleverd, noemden de bron van de data "twijfelachtig". Damen benadrukt te streven naar goede samenwerking met de Nederlandse overheid en kijkt naar de toekomst in het huidige geopolitieke klimaat.

Lees meer nieuws in economie