Nederlandse bedrijven omzeilen sancties tegen Rusland via buurlanden

Gepubliceerd op 10/12/2024 07:00 in Economie

Uit onderzoek van het CBS en de Rijksuniversiteit Groningen blijkt dat de sancties tegen Rusland worden omzeild door zowel net opgerichte bedrijven als Nederlandse multinationals. Deze bedrijven stuurden de afgelopen twee jaar opvallend veel goederen naar Russische buurlanden zoals Kazachstan, Turkije en Kirgizië.

De onderzoekers analyseerden de verdachte doorvoerhandel via de buurlanden van Rusland. Na de invoering van de sancties in februari 2022 daalde de export van Nederland naar Rusland aanzienlijk. Tegelijkertijd importeerden landen als Kirgizië, Armenië, Kazachstan en Turkije opvallend veel uit Nederland, om vervolgens ook veel naar Rusland te exporteren.

Recente strafzaken tonen aan dat ondernemers de buurlanden van Rusland als tussenstation gebruiken om alsnog goederen in Rusland te krijgen. Zo werd een Russische Nederlander in oktober veroordeeld voor het exporteren van elektronica naar Rusland via dochterbedrijven in Kazachstan, Kirgizië en Oezbekistan. Hij vervalste documenten om te doen alsof de goederen in deze landen zouden blijven, maar de rechter oordeelde dat hij de sancties omzeilde.

De handel met de 'omzeillanden' is gestegen na de inval in Oekraïne, zowel in 2022 als in 2023. De waarde van de handel met deze landen lag in 2022 74 procent hoger dan voor de sancties, en in 2023 zelfs 90 procent hoger.

Het onderzoek heeft ook aangetoond dat na de invoering van de sancties zowel bestaande multinationals als nieuwe bedrijven de export via buurlanden van Rusland hebben opgevoerd. Ongeveer 540 Nederlandse multinationals namen het risico om hun goederen via deze route door te voeren, terwijl een andere groep van ruim 800 bedrijven die voorheen niet exporteerden, zich op de markt begaf.

Vooral jonge, kleine bedrijven treden op als tussenhandelaar voor gesanctioneerde goederen en versturen deze voornamelijk naar landen als Kazachstan, Kirgizië en Mongolië. Dit wijst erop dat er een toename is van bedrijven die de sancties tegen Rusland proberen te omzeilen door gebruik te maken van buurlanden.