Amerikaanse overheid start rechtszaak tegen Google wegens vermeend machtsmisbruik op zoekmachinemarkt

Gepubliceerd op 12/09/2023 21:00 in Tech

Voor het eerst in 25 jaar gaat de Amerikaanse overheid een techgigant aanpakken in de rechtszaal. Destijds was het Microsoft die het mikpunt was, maar nu is het de beurt aan Google, dat dit jaar zijn 25-jarig bestaan viert. De zaak draait om de vraag of Google op illegale wijze zijn macht op de zoekmachinemarkt heeft gebruikt om de concurrentie tegen te werken.

Vanaf vandaag wordt de zaak inhoudelijk behandeld en hiervoor zijn maar liefst tien weken uitgetrokken. Er wordt met veel belangstelling naar uitgekeken, aangezien deze juridische strijd wordt gezien als een test. Kan de overheid op deze manier grote techbedrijven aanpakken? Er is ook kritiek op de macht van Amazon, Apple en Meta.

De belangen aan beide kanten zijn enorm. Voor de Amerikaanse overheid is dit de eerste monopoliezaak in decennia die voor de rechter wordt gebracht, en dan ook nog tegen een zeer groot techbedrijf met een beurswaarde van meer dan 1600 miljard euro en vorig jaar een winst van 55 miljard euro. Dit betekent dat er ongelimiteerde middelen zijn om de juridische strijd aan te gaan.

Bovendien zijn de pijlen gericht op het bekendste stukje internet dat er bestaat: Googles zoekmachine. Wereldwijd heeft Google volgens marktonderzoeker Statcounter een marktaandeel van 91 procent. Het is duidelijk dat de zoekmachine zeer populair is onder consumenten.

Dit maakt de zaak des te belangrijker voor Google. Hoewel het nog lang kan duren voordat er een definitieve uitspraak komt, kunnen de gevolgen enorm zijn als de overheid wint. Volgens The New York Times zijn er honderden interne medewerkers betrokken bij de zaak, werken er drie grote advocatenkantoren aan en besteedt het bedrijf miljoenen aan juridische kosten en lobbyisten.

De kern van de zaak is dat Google ervan wordt beschuldigd exclusieve overeenkomsten te hebben gesloten om het gebruik van zijn zoekmachine te waarborgen. Dit betreft afspraken die voorkomen dat alternatieve zoekmachines worden voorgeïnstalleerd of dat Googles zoek-app kan worden verwijderd. Voorbeelden hiervan zijn afspraken met telefoonfabrikanten, browsermaker Mozilla en de langlopende deal tussen Apple en Google, waarbij Google miljarden euro's betaalt om de standaardzoekmachine te zijn in de Safari-browser.

Het Amerikaanse ministerie van Justitie beweert, samen met elf Amerikaanse staten, dat Google met deze constructies de consument "schade toebrengt", omdat de kwaliteit van zoekresultaten zou dalen, met name op het gebied van privacy, en omdat er minder keuze en innovatie zou zijn. Ook kan Google volgens het ministerie meer geld vragen aan adverteerders.

Googles top-jurist, Kent Walker, noemt de zaak "enorm gebrekkig" en zal betogen dat er meer dan ooit manieren zijn om te zoeken. Hij noemt verschillende alternatieven zoals TikTok, Reddit, Instagram, Spotify, Amazon en ChatGPT. Daarnaast zal Google proberen de zoekmarkt op een andere manier te definiëren, niet als een strijd tussen bijvoorbeeld Google, Bing en DuckDuckGo, maar als een strijd tussen vele online platforms met zoekmogelijkheden.

Daarnaast zal Google wijzen op een uitspraak van Apple-topman Tim Cook, die de zoekmachine "het beste" heeft genoemd. Google zal ook benadrukken dat de exclusieve afspraken niet uniek zijn, aangezien Bing en Yahoo ook betalen aan Apple en Mozilla. Verder zal Google stellen dat het heel eenvoudig is om van zoekmachine te veranderen en dat Microsoft eveneens zijn eigen zoekmachine promoot in de Edge-browser.

De zaak wordt al drie jaar voorbereid en eerder dit jaar werd er nog een andere aanklacht ingediend tegen Google met betrekking tot advertentietechnologie. Daarnaast is Google