Vertraging in uitrol 5G in Nederland vanwege rechtszaak en belangenstrijd

Gepubliceerd op 21/09/2023 18:00 in Tech

Het ministerie van Economische Zaken heeft bevestigd dat de uitrol van supersnel mobiel internet via 5G opnieuw vertraagd is. De oorzaak ligt bij een belangenstrijd tussen verschillende bedrijven en de Nederlandse Staat, die verantwoordelijk is voor de veiling van de frequenties. Volgende maand zal er een rechtszaak plaatsvinden die duidelijkheid moet geven over de situatie.

Hoewel 5G al beschikbaar is in Nederland, is dit nog beperkt tot een klein deel. In juli 2020 hebben providers een deel van het netwerk geactiveerd na een veiling die meer dan een miljard euro heeft opgeleverd voor de schatkist. De komende veiling zal naar verwachting opnieuw honderden miljoenen euro's opleveren voor het ministerie van Economische Zaken.

Het eerste deel van de uitrol heeft slechts een kleine snelheidsverbetering vergeleken met 4G opgeleverd. De grote stap moet nog komen met de toevoeging van de 3,5 GHz-band. Momenteel werkt 5G alleen op de 700 MHz-band, die een groter bereik heeft maar een lagere snelheid. De 3,5 GHz-band heeft een kleiner bereik, maar biedt een hogere snelheid. Aanvankelijk was gepland dat deze 'tweede fase' vorig jaar beschikbaar zou zijn, maar in mei werd duidelijk dat dit niet haalbaar was.

Met 5G op de 3,5 GHz-band kunnen consumenten aanzienlijk sneller internetten op hun telefoon, tot wel 1000 Megabit, vergelijkbaar met de snelheid van glasvezelverbindingen. Bedrijven kunnen profiteren van een eigen privénetwerk als ze deelnemen aan de veiling, waardoor ze meer controle hebben over hun netwerk. Andere Europese landen zijn al verder gevorderd met de uitrol van 5G op de 3,5 GHz-band.

Op 11 oktober vindt de rechtszaak plaats, waarbij negen partijen tegenover de Nederlandse Staat staan. Het doel van de zaak is het vaststellen van de kaders voor de frequentieveiling. De afzonderlijke partijen hopen via de rechter invloed uit te oefenen op de voorwaarden van de veiling. Onder de partijen bevinden zich Nederlandse providers zoals VodafoneZiggo, Odido (voorheen T-Mobile) en KPN, evenals het Havenbedrijf Rotterdam en Schiphol, die meer ruimte willen voor hun eigen 5G-netwerk.

Een van de andere partijen in de rechtszaak is satellietbedrijf Inmarsat, dat al vijftig jaar satellietcommunicatie aanbiedt vanuit het Friese Burum. Het bedrijf is met name belangrijk voor de scheepvaart en wordt ook wel '112 op zee' genoemd. De landelijke uitrol van 5G op de 3,5 GHz-band zou echter interfereren met de satellietcommunicatie van Inmarsat.

Het plan is dat Inmarsat verhuist naar Griekenland, waar het al een vergunning heeft ontvangen om zijn activiteiten voort te zetten. Deze vergunning loopt tot eind 2027 en kan daarna worden verlengd tot eind 2032. Echter, Inmarsat is niet tevreden met deze constructie en wil zekerheid tot en met 2032 om noodoproepen op zee te kunnen blijven faciliteren.

Hoewel het ministerie van Economische Zaken van mening is dat er voldoende maatregelen zijn genomen om de toekomst van Inmarsat veilig te stellen, is het satellietbedrijf het hier niet mee eens. Vorige maand besloot de minister dat het recht van Inmarsat op de 3,5 GHz-band vervalt per 1 februari volgend jaar. Dit is een van de kwesties waar de rechtszaak volgende maand over zal gaan.

Het ministerie kan nog geen exacte datum geven wanneer de veiling zal plaatsvinden, aangezien dit afhankelijk is van het oordeel van de bestuursrechter. Zodra