Uitzonderingen Europese regels mogelijk voor controversiële chat-app Telegram

Gepubliceerd op 27/01/2024 12:00 in Tech

De chat-app Telegram staat bekend om zijn grote hoeveelheid illegale content, variërend van drugsadvertenties tot wraakporno en zelfs kinderporno. Ondanks de problemen die de app veroorzaakt, lijken nieuwe Europese regels grotendeels aan het bedrijf voorbij te gaan.

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat er vorig jaar maar liefst 2,5 miljoen drugsadvertenties werden verspreid in openbare groepen op Telegram. Dit is echter niet de eerste keer dat de app onder vuur ligt vanwege zijn inhoud. Het platform wordt ook gebruikt voor de verspreiding van wraakporno en zelfs kinderporno.

Minister Yesilgöz van Justitie en Veiligheid benadrukt de problematische aard van Telegram en de moeilijkheid om met het bedrijf samen te werken. Ze geeft aan dat socialemediabedrijven nodig zijn om criminaliteit te bestrijden, maar dat dit lastig is met Telegram.

Demissionair minister Yesilgöz hoopt dat de nieuwe Europese wetgeving, de Digital Services Act, ervoor zorgt dat bedrijven als Snapchat, Instagram, Tiktok en X meer actie ondernemen tegen desinformatie en illegale content. Als deze bedrijven hun online platform niet goed genoeg in toom houden, kunnen zij hoge boetes verwachten. Helaas is het nog onduidelijk of deze wetgeving van toepassing is op Telegram, aangezien het bedrijf niet aan de regels hoeft te voldoen vanwege het aantal Europese gebruikers. Telegram claimt namelijk 39,5 miljoen Europese gebruikers te hebben, terwijl de strengere regels alleen gelden voor platforms met meer dan 45 miljoen Europese gebruikers.

Hoewel de regels voor kleinere platforms mogelijk ook niet gelden voor Telegram, zou het deel van de app waarop andere gebruikers zich kunnen abonneren wel beschouwd kunnen worden als een online platform. Dit zou betekenen dat de regels deels van toepassing zijn op Telegram. Toch vallen semi-openbare chatgroepen, waar drugs en andere illegale zaken worden verhandeld en wraakporno wordt verspreid, buiten de boot.

Volgens Paddy Leerssen, onderzoeker aan de Universiteit van Amsterdam, is de wetgeving hier niet duidelijk over. Het is aan jurisprudentie en toezichthouders om uiteindelijk duidelijkheid te bieden over de positie van Telegram binnen de wetgeving. Hoewel Telegram hoogstwaarschijnlijk wordt gekwalificeerd als een "hostingplatform", wat betekent dat het bedrijf alleen hoeft te reageren op meldingen van gebruikers, gelden er wel uitzonderingen voor terroristische content en kindermisbruik.

Telegram heeft geen verplichting om tegen desinformatie op te treden, maar alleen tegen illegale content. Het bedrijf hoeft ook geen beroepsmogelijkheid te bieden aan gebruikers die vinden dat ze onterecht zijn verbannen of wiens berichten zijn verwijderd. Wel kan Telegram beboet worden met maximaal 6 procent van de omzet.

PvdA-Europarlementariër Paul Tang hoopt dat het mogelijk is om Telegram te dwingen beter mee te werken. Hij stelt voor dat het bedrijf in de toekomst verplicht is om een Europese vestiging te hebben, waar klachten naartoe kunnen en waar er gesprekken kunnen plaatsvinden. Tang sluit zelfs de mogelijkheid van een verbod op Telegram niet uit, als laatste redmiddel.

Telegram zelf beweert zich van geen kwaad bewust te zijn en reageert naar eigen zeggen op klachten van gebruikers en voert ook eigen "proactieve monitoring" uit. De politie zegt echter niets van deze inzet te merken.