OpenAI en Midjourney mogelijk inbreuk op auteursrecht met AI-modellen

Gepubliceerd op 03/08/2024 11:00 in Tech

Uit onderzoek van de NOS blijkt dat de AI-modellen van OpenAI en Midjourney mogelijk zijn getraind met beelden van Nederlandse makers zonder toestemming. Vier experts bevestigen deze bevinding.

Voor het onderzoek werden de AI-modellen gevraagd afbeeldingen te genereren in de stijl van bekende Nederlandse beeldmakers, zoals Erwin Olaf, Eddy van Wessel en Dick Bruna. Hierbij werden enkel de stijlen nagemaakt, zonder verdere aanwijzingen.

Het opvallende resultaat was dat de AI-modellen afbeeldingen van vrouwen in een gele jurk genereerden, vergelijkbaar met een fotoserie van Erwin Olaf. Ook werden zwart-witafbeeldingen van oorlogsgebieden gecreëerd in de stijl van Eddy van Wessel en afbeeldingen van Nijntje in de stijl van Dick Bruna.

Deskundigen benadrukken dat AI-modellen niet creatief zijn, maar slechts data proberen na te bootsen waarop ze zijn getraind. Dit roept vragen op over mogelijke schendingen van het auteursrecht.

Advocaat Mirjam Elferink legt uit dat er een opt-out is voor het verzamelen van openbare gegevens, maar dat voor bepaalde werken zoals die van Dick Bruna en Eddy van Wessel geen toestemming is gegeven.

In Nederland zijn er nog geen rechtszaken geweest over dit onderwerp, terwijl in de Verenigde Staten rechtszaken lopen tegen zowel OpenAI als Midjourney. De Europese AI-wet die deze maand van kracht is geworden lijkt aan te sluiten bij de opt-outsystematiek. Beeldmakers moeten aangeven of ze hun opt-outrecht willen gebruiken en techbedrijven moeten transparant zijn over hoe modellen zijn getraind om inbreuk op auteursrecht te voorkomen.

Jurist Hanneke Holthuis geeft aan dat veel beeldmakers niet bekend zijn met de complexe regels rond auteursrecht en AI-modellen. Zij benadrukt dat het belangrijk is voor beeldmakers om gebruik te maken van het opt-outrecht om ongeautoriseerd gebruik van hun werken te voorkomen.